تا جایی که برخی از کشورها از وارد کردن آن امتناع کرده و بارهای پسته را برگشت داده‌اند. در این میان، سؤال مهم این است که آیا نظارتی بر پسته‌هایی که در داخل کشور عرضه می‌شود، وجود دارد؟
دکتر هدایت حسینی، مدیرکل نظارت بر مواد غذایی وزارت بهداشت، چند روز قبل با تاکید بر اینکه فقط پسته‌های بسته‌بندی شده که پروانه ساخت وزارت بهداشت را دارند بهداشتی هستند، اعلام کرد: پسته‌های فله‌ای مورد تایید نیستند و مصرف آنها توصیه نمی‌شود.
در همین حال، دکتر مسعود کیمیاگر، مدیر گروه تغذیه دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی هم به اولویت مصرف پسته‌های بسته بندی اشاره کرده و به همشهری می‌گوید: پسته‌های فله‌ای هویت ندارد و ما هرگزمصرف مواد غذایی بی‌هویت را توصیه نمی‌کنیم.
به گفته وی، این درست مثل این می‌ماند که مادر‌ها به کودکانشان توصیه می‌کنند از دست غریبه‌ها خوراکی نگیرند.
اما دکتر کشاورز، مدیر گروه تغذیه و بیوشیمی دانشگاه علوم پزشکی تهران، معتقد است که هر چیزی که صرفا بسته بندی شده باشد، لزوما سالم نیست، چرا که بسیاری از بسته بندی‌ها در شرایط مناسب انجام نمی‌شود و کلا بسته بندی‌ها در ایران تفاوت‌های بسیاری دارند.
به گفته وی، چیزی که باید به آن توجه شود، تازگی پسته هاست چرا که پسته‌هایی که بوی خاک می‌دهند احتمال بالایی دارد که به آفلاتوکسین - که یک قارچ گیاهی خطرناک است - آلوده باشند. این ماده سرطان زاست و مصرف دراز مدت آن با احتمال بالایی باعث ابتلا به بیماری‌های نارسایی‌های کبدی و سرطان می‌شود.
آفلاتوکسین را بشناسید
دکتر سید ضیاءالدین مظهری، متخصص تغذیه و رئیس انجمن تغذیه ایران هم در زمینه خطر آلودگی آجیل‌ها به آفلاتوکسین هشدار داده و می‌گوید: آلودگی به آفلاتوکسین به‌خصوص در رابطه با فندق، بادام زمینی و پسته که از دانه‌های روغنی هستند، اهمیت بیشتری دارد چرا که اگر این اقلام در مکان‌های مرطوب نگهداری شوند، احتمال آلوده‌شدنشان به میزان زیادی افزایش می‌یابد.
به گفته وی، این آلودگی به شکل دانه‌های سیاهی در بین دو قسمت بادام زمینی یا رنگ قهوه‌ای و سبز در میانه فندق‌ها مشهود است.
این در حالی است که دکتر سیدرضا غلامی، رئیس اداره بهداشت مواد غذایی و بهسازی اماکن وزارت بهداشت، با تاکید بر ارجحیت مصرف آجیل‌های بسته بندی شده و مجوزدار، می‌گوید: از آنجایی که اقلام غذایی بسته بندی شده و مجوزدار، تحت نظارت دانشگاه‌ها وارد بازار می‌شوند، ارجحیت مصرف دارند اما به‌دلیل محدودیت تنوع و پراکندگی پخش، هنوز نمی‌توانیم به شکل صددرصد به مردم بگوییم که از آجیل‌های فله‌ای استفاده نکنند.
او تاکید می‌کند: ما می‌توانیم از مردم بخواهیم که آجیل‌های فله را به هیچ وجه از دستفروش‌ها و فروشگاه‌های دور افتاده که مشتری‌های کمی دارند خریداری نکنند بلکه به سراغ فروشگاه‌های شناخته شده و مراکز پر فروشی بروند که آجیل‌های فله تازه‌ای را ارائه می‌کنند.
پسته‌های برگشت خورده
دکتر ربابه شیخ الاسلام، رئیس مؤسسه توسعه، تغذیه و سلامت، به همشهری می‌گوید: برخی از فروشگاه‌های دورافتاده و کم مشتری، حتی اقدام به فروش اقلام صادراتی از خشکبار مثل پسته‌های آلوده به آفلاتوکسین می‌کنند یعنی چیزی که از صادرات مطرود شده را به داخل می‌آورند و می‌فروشند که مصرف این آجیل‌های آلوده به میزان زیادی خطرناک خواهد بود.
اما اینکه چند درصد از پسته‌های برگشت داده شده، ممکن است در ایران به فروش برسد، سؤالی است که بسیاری از کارشناسان، اگرچه غیررسمی، به آن جوابی نزدیک به صددرصد می‌دهند.
در این میان، هدایت حسینی به گوناگونی پسته‌های موجود در بازار اشاره می‌کند و می‌گوید: پسته‌هایی که در سطح عرضه و در بازار عرضه می‌شوند، 2 دسته هستند؛ یک دسته پسته‌های بسته‌بندی شده با شماره پروانه وزارت بهداشت هستند که مورد تاییدند و از نظر سموم و آفات گیاهی مشکلی ندارند، دسته دوم پسته‌های فله‌ای هستند که تحت شرایط کنترل شده عرضه نمی‌شوند.
حسینی ادامه می‌دهد: پسته‌های بسته بندی شده و دارای پروانه ساخت وزارت بهداشت به‌خصوص از نظر سم آفلاتوکسین کنترل می‌شوند، اما پسته‌های فله‌ای از این نظر تحت نظارت وزارت بهداشت نیستند و مأموران بهداشت محیط دانشگاه‌های علوم پزشکی موظفند پسته‌های فله‌ای که از این نظر خطرناک هستند را از سطح بازار جمع‌آوری کنند.
هدایت حسینی هشدار می‌دهد: از آنجایی که ممکن است مأموران بهداشت محیط نتوانند تمام مراکز عرضه پسته را بازرسی و کنترل کنند، توصیه ما به مردم این است که از پسته‌های بسته‌بندی شده و تایید شده از سوی وزارت بهداشت استفاده کنند.
